انواع تصرف عدوانی در قانون
انواع تصرف عدوانی در قانون
انواع تصرف عدوانی و تفاوت های آنها
این نوع دعوا را می توان به دعوای تصرف عدوانی، دعوای مزاحمت و ممانعت
از حق تقسیم بندی نمود.
دعوا تصرف عدوانی نیز به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود و هر کدام
از انواع آن دارای قواعد و مقررات مخصوص می باشد به همین خاطر شناخت
و تفکیک آنها از یکدیگر می تواند به شما کمک کند که در دعوا پیروز شوید و
به بهترین روش از حق خود دفاع کنید از این رو در این مقاله قصد ما بررسی
انواع تصرف عدوانی و قواعد مربوط به آن است پس برای آگاهی بیشتر
مطالب زیر را تا انتها دنبال کنید.
بررسی انواع تصرف عدوانی در قانون
تصرف عدوانی به معنای آن است که شخصی ملک غیر منقولی را به طور غیر
قانونی تصرف کند در حالی که از متصرف قبلی هیچ گونه اذن و اجازه ای نداشته
باشد در این صورت متصرف سابق می تواند دعوای تصرف عدوانی را علیه
متصرف فعلی اقامه کند تا مانع از ادامه تصرف وی شود اما باید توجه داشته
باشید که انواع تصرف عدوانی از نظر قواعد و مقررات ممکن است با
یکدیگر تفاوت داشته باشند.
انواع تصرف عدوانی عبارت اند از:
تصرف عدوانی حقوقی:
برای آشنایی با مواد قانونی مرتبط با این نوع تصرف عدوانی باید به سراغ قانون
آیین دادرسی مدنی بروید، تعریف قانونگذار از تصرف عدوانی را می توانید
در ماده 158 این قانون مطالعه نمایید، تعریف آمده در این ماده به این صورت
است که: دعوای تصرف عدوانی عبارت است از ادعای متصرف سابق مبنی
بر اینکه دیگری بدون رضایت وی مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و
اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می کند.
تصرف عدوانی کیفری: یکی دیگر از انواع تصرف عدوانی، نوع کیفری آن
است. قانونگذار برای مالکیت افراد اهمیت زیادی قائل است به همین خاطر
در قوانین نیز از این حق تا جای ممکن دفاع نموده است از این رو در ماده 690
قانون مجازات در بخش تعزیرات تصرف عدوانی را در صورت وجود قصد مجرمانه،
جرم دانسته و آن را جرم انگاری نموده است، در این ماده مجازات شخصی که
به صورت عدوانا مالی را مورد تصرف قرار دهد یک ماه تا یک سال حبس در نظر
گرفته شده است.
از متن این ماده می توان به این نتیجه رسید که شکواییه تصرف عدوانی کیفری
را نیز تنها در اموال غیر منقول می توان متصور شد، در نتیجه نمی شود علیه
متصرفی که مال منقول مانند خودرو را تصرف نموده دعوای تصرف عدوانی طرح کرد.
مرجع صالح:
برای پاسخ به این سوال می بایست مرجع صالح هر دو دعوا را به صورت زیر
مورد بررسی قرار دهیم:
1.مرجع صالح حقوقی:
اگر دعوا جنبه حقوقی داشته باشد، به علت آن که موضوع تصرف مال غیر منقول
است باید خواهان دادخواست خود را به دادگاه حقوقی محل مال غیر منقول تقدیم
کند تا دادگاه بعد از بررسی مدارک و مستندات، رسیدگی را به صورت ماهوی آغاز
کند و رای متقضی صادر نماید و در صورتی که حکم به نفع خواهان صادر شود،
چنانچه دعوی مطالبه اجرت المثل از ناحیه خواهان مطرح گردد خوانده می بایست
اجرت المثل زمان تصرف خود را به خواهان پرداخت نماید.
2.مرجع صالح کیفری:
حال اگر دعوا از جنبه کیفری آن مورد نظر باشد دیگر باید از میان دادگاه های کیفری،
مرجعی را انتخاب کرد که صلاحیت رسیدگی به این نوع دعوا را داشته باشد، به
همین خاطر مرجع صالح به رسیدگی تصرف عدوانی کیفری، دادگاه کیفری دو
محل وقوع جرم که همان مال غیر منقول است می باشد، این دادگاه خارج از
نوبت به موضوع دعوا رسیدگی نموده و رای متناسب را صادر می کند.
توجه داشته باشید هنگامی که شخص متصرف توسط دادگاه مجرم شناخته شود
علاوه بر مجازات یک ماه تا یک سال، اگر در مال غیر منقول مورد تصرف تغییراتی
ایجاد کرده باشد، وضع را به حالت سابق بازگرداند برای مثال اگر در آن ساختمانی
ساخته و یا گیاهی کاشته باشد باید آنها را از میان بردارد که قانون ترتیبات هر
یک را به طور جداگانه در قانون مشخص نموده است، اگر نسبت به قوانین آگاهی
کافی ندارید بهتر است با وکلای با تجربه در این خصوص مشورت نمایید.
تفاوت میان انواع تصرف عدوانی
اصلی ترین و مهم ترین تفاوت میان انواع تصرف عدوانی را می توان در وجود
و یا عدم وجود عنصر روانی دانست زیرا در تصرف عدوانی حقوقی، شخص متصرف
فعلی با قصد مجرمانه به تصرف عدوانی اقدام نکرده است بلکه ممکن است
آن تصرف را حق خود بداند در نتیجه نیازی به احراز عنصر روانی در تصرف عدوانی
حقوقی نخواهد بود.
در مقابل جنبه کیفری تصرف عدوانی، متصرف عمل تصرف را با نیت مجرمانه
انجام می دهد بنابراین در هنگام رسیدگی به جنبه کیفری، دادگاه باید وجود
قصد مجرمانه متصرف را احراز کند تا بتواند او را مجرم بشناسد در غیر این صورت
مجازات کیفری منتفی خواهد شد و شخص تنها به اعاده وضع به حالت سابق
و همچنین پرداخت ضرر و زیان های مالی وارد شده به مال غیر منقول در هنگام
تصرف محکوم خواهد شد.
مزایای دعوای تصرف عدوانی
با توجه به انواع تصرف عدوانی، این دعوا را می توان علیه خادم و اشخاصی
که به عنوان نگهبان وظیفه حفاظت از مال غیر منقول را دارند نیز طرح کرد مشروط
بر اینکه مالک و یا متصرف قبلی قبل از تسلیم دادخواست، طی اظهارنامه ای
تخلیه ملک مورد نظر را از افراد مذکور بخواهد، در این هنگام اگر آن اشخاص ظرف
مدت 10 روز ملک را تخلیه نکنند، مالک و یا متصرف می تواند علیه آنها دعوای
تصرف عدوانی طرح کند.
یکی از مزیت های انواع دعوای تصرف عدوانی(حقوقی) آن است که برای
رسیدن به حق نیازی به اثبات مالکیت وجود ندارد زیرا در این دعوا تنها می بایست
سبق تصرف متصرف قبلی اثبات شود، در این صورت دادگاه دیگر نیازی به اخذ
سند مالکیت برای اثبات ادعا نخواهد داشت، البته توجه داشته باشید که اگر
ابتدا دعوای مالکیت را مطرح نمایید دیگر نمی توانید ادعای تصرف عدوانی خود
را ثابت کنید زیرا در این حالت دادگاه تنها به دعوای اثبات مالکیت رسیدگی خواهد کرد.
درباره بهترین وکیل کیفری در تهران بیشتر بدانید.
نکته:
یک نکته قابل توجه دیگر آنکه شما قبل از ارائه دادخواست یا شکواییه خود بهتر
است به طور دقیق مشخص کنید که می خواهید از جنبه کیفری تصرف عدوانی
شکایت کنید و یا جنبه حقوقی آن را مد نظر دارید زیرا اگر ابتدا دادخواست را به
دادگاه کیفری بدهید دیگر نمی توانید آن را استرداد کرده و به دادگاه حقوقی ارجاع
دهید مگر آنکه به دلایل قانونی رسیدگی با تاخیر مواجه شود که در این صورت
امکان استرداد دادخواست وجود خواهد داشت.
مزیت دیگر انواع تصرف عدوانی آن است که دادگاه سریعا خارج از نوبت به آن
رسیدگی خواهد کرد و علاوه بر آن نیازی به اجرای تشریفات آیین دادرسی وجود
ندارد به همین خاطر روند رسیدگی تصرف عدوانی در مقایسه با سایر دعوا ها از
سرعت بسیار بیشتری برخوردار است.
درباره بهترین وکیل جرایم رایانه ای در تهران بیشتر بخوانید.