داوری موردی یا سازمانی
داوری تجاری بین المللی از یک منظر به داوری موردی و سازمانی تقسیم میشود البته این تقسیم بندی درداوری داخلی نیز وجود دارد .
داوری موردی : داوری موردی در جایگاهی است که طرفین داوری را به یک سازمان ارجاع نمی دهند و مستقیما از یک شخص تقاضا میکنند با قبول داوری ، داوری مذکور را به انجام برساند. از آنجا که در داوری موردی طرفین ازادی عمل بیشتری دارند باید جزییات بیشتری از ایین ر سیدگی را تعیین کنند تا از دخالت دادگاه و نیز چالش های اطاله داوری و یا عقیم ماندن جریان داوری جلوگیری کنند دراین خصوص مقررات داوری انسیترال توصیه میشود درواقع طرفین می توانند به مقررات داوری انسیترال ارجاع دهند و مقررات مذکور را بر داوری حاکم بدانند . در این خصوص به بند ” و ” از ماده 1 قانون داوری تجاری بین المللی اشاره می گردد : ” درهرموردی که در این قانون به توافق موجود بین طرفین یا توافقی که بعدا حاصل شود اشاره شده باشد ، مراتب مشمول مقررات داوری مصرحه در آن توافق خواهد بود ” طرفین این امکان را دارن که با ایجاد تغییراتی درمقررات داوری انسیترال ، مقررات مذکور را با توجه به شرایط خود و شرایط موضوع اختلاف سازگار و بهینه نمایند. در داوری موردی طرفین باید تمام موانع را پیش بینی و چاره سازی کنند و به نظر میرسد باید اشراف لازم بر مبانی داوری و دارای تجربه لازم باشند تا با کمترین ریسک ممکن وارد داوری شوند . نکته جالب توجه تمایل دولتها به داوری موردی ست ! با این استدلال که درصورت ارجاع به داوری سازمانی این احتمال تقویت می شود که پذیرش مقررات سازمان داوری ، حق حاکمیت دولت را زیر سوال ببرد ولی در داوری مورد تدوین و تنظیم مقررات داوری کاملا منعطف و در اختیار دولتهاست . به عنوان مثال دعاوی ایران و آمریکا به داوری موردی ارجاع شد و بر اساس مقررات داوری انسیترال تصمیم گیری نمود .
داوری سازمانی :
داوری سازمانی یک سلسه آیین و مقررات رسیدگی دارد که بر روند داوری حاکمیت می کند و همچنین کنترل انجام داوری را در اختیار سازمان داوری قرار می دهد سازمان داوری عموما داوری را مطابق مواعد و زمانبندی تحت کنترل دارد . سازمان داوری خود به داوری رسیدگی نمیکند بلکه با ابزار مقررات تدوین شده سازمان آنها را هدایت می کند و در پایان بر رای اصداری بدون ورود ماهیتی ، از نظر شکلی نظارت می کند. استفاده از سازمان داوری برای افرادی که از دانش حقوقی لازم در این حوزه بهره مند نیستند و یا تجربه اندکی دارند پیشنهاد می شود زیرا در اینصورت احتمال خطا کمتر می شود در داوری سازمانی عموما طرفین حق ایجاد تغییر در مقررات و آیین سازمان را ندارند مگر تغییرات جزئی استفاده از داوری سازمانی هزینه بیشتری دارد زیرا خود سازمان نیز علاوه بر حق الزحمه داوری و سایر هزینه ها ، هزینه مخصوص به خود را مستقلا از طرفین دریافت می نماید و این امر در دعاوی بین المللی عموما مبلغ بالا و قابل ملاحظه ای ست بخصوص اگر وجه دعوی مورد اختلاف رقم بالایی باشد در پایان لازم است اندکی در خصوص مقررات داوری انسیترال که به آن اشاره شد بیشتر بدانید این مقررات توسط کمیسیون حقوق تجارت بین الملل سازمان ملل متحد در سال 1976 تنظیم و در سال 2010 و 2013 مورد تجدیدنظر قرار گرفته است ، مقررات داوری انسیترال یک دسته از مقررات ناظر به داوری که در صورت توافق طرفین و درج آن در موافقتنامه داوری بخشی از موافقتنامه مزبور تلقی می گردد و اعتبار مفاد قرارداد را پیدا می کند . نتیجه: در پایان توصیه می شود چنانچه در یک اختلاف بین المللی قصد دارید که رفع اختلاف را به داوری ارجاع دهید در خصوص انتخاب موردی یا سازمانی بودن داوری با وکیل تخصصی دعاوی داوری مشورت کنید انتخاب نوع موردی یا سازمانی بودن داوری با توجه به شرایط پرونده ، موضوع و پیچیدگی آن مورد بررسی قرار میگیرد و تصمیم شایسته اتخاذ خواهد شد دفتر وکالت حسین ادیب وکیل تخصصی دعاوی داوری آماده مشاوره به شما در این زمینه می باشد .