داوری داخلی

عدم همکاری طرفین در تعیین داور

عدم-همکاری-طرفین-در-تعیین-داور

عدم همکاری طرفین در تعیین داور

دراین مقاله قصد داریم بیان داریم زمانی که شما توافق میکنید هرکدام یک داور اختصاصی تعیین کنید و سپس یک سرداور ( داور مشترک – داور ثالث ) نیز تعیین کنید و یکی از طرفین به دلایلی از همکاری خودداری میکنید چه راهکاری باید در پیش بگیرید ؟ برای پاسخ به این سوال بدوا ماده 459 را بایکدیگر از نظر میگذرانیم

درمواردی که طرفین معامله یا قرارداد متعهد به معرفی دار شده ولی داور یا دوران خود را معین نکرده باشند و در موقوع بروز اختلاف نخواهند یا نتوانند در معرفی داور اختصاصی خود اقدام و یا درت عیین داور ثالث تراضی نمایند و تعیین داور به دادگاه یا شخص ثالث نیز محول نشده باشد ، یک طرف می تواند داور خود را معین کرده به وسیله اظهارنامه رسیمی به طرف مقابل معرفی و در خوات تعیین داور نماید و یا نسبت به تعیین داور ثالث تراضی کند دراینصورت طرف مقابل مکلف است ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه داور خود را معرفی و در تعیین داور ثالث تراضی نماید هرگاه تا انقضای مدت یاد شده اقدام نشود ذی نفع می تواند حسب مورد برای تعیین داور به دادگاه مراجعه کند .

این ماده در زمانی صادق است که یکی از طرفین در انتخاب داور اختصاصی و در تراضی انتخاب داور ثالث همکاری نمی کند:عدم همکاری طرفین در تعیین داور در یک فرض طرفی که همکاری نمی کند بر اثر نخواستن باشد یا نتوانستن ، نخواهند یا نتوانند معنی لفظ نخواستن روشن است عدم اراده در انجام ان کار ، اما منظور از لفظ نتوانستن چیست ؟درواقع شخص اراده ای برای انجام اینکار دارد اما از توانش خارج است در این خصوص 3 فرض محتمل است و باید مورد بررسی قرار بگیرد

فرض اول – توانایی انتخاب

از نظر قدرت تشخیص و پیدا کردن فرد مناسب را ندارد فرض دوم- طرفین نمی توانند در خصوص داور ثالث که قرار است هردو ، یک نفر را معرفی کنند به توافق برسند زیرا هربار که یکی از طرفین شخصی را معرفی میکند طرف دیگر ، شخص معرفی شده را به عنوان داور سوم نمیپذیرد و داور جدیدی معرفی میکند و طرف مقابل نیز متقابلا همین اقدام را مبنی بر رد داور معمول میدارد و درنتیجه توافقی حاصل نمی شود.

فرض سوم- دچار مشکلی و عارضه ای شده از مواد قوه قهریه ، که نمی تواند به وظیفه خود عمل کند مثلا بر اثر بیماری حاد کرونا در بیمارستان بستری گردیده است در خصوص فرض اول ودوم شکی نیست که مشمول ماده می باشد اما در خصوص فرض سوم ، ایا قانون  با بکارگیری این لفظ قصد داشته است ، قوه قاهره را از این ماده مستثنی کند ؟

دو تحلیل قابل ارائه ست :

تحلیل اول اینکه باتوجه به اینکه در تبصره ماده 490 قانونگذار  در خصوص مهلت تقاضای ابطال رای داوری , عذرموجه مذکور در ماده 306 ایین دادرسی مدنی را پذیرفته است و از طرفی در خصوص مهلت معرفی و تعیین داور توسط طرفین هرگز به عذر موجه اشاره ای نکرده است به نظر میرسد در خصوص ماده 459 قابل اعمال نیست و قوه قاهره و کلیه مصادیق ماده 306 نمیتواند موجب شود تا شخصی که توان معرفی و تعیین داور را نداشته بتواند مهلت را تمدید نموده و داور خود را معرفی کند.

تحلیل دوم :

از نظر فلسفه ی داوری به موضوع نگاه میکند داوری بر مبنای تراضی و توافق طرفین است و مقرر است طرفین در چتر یک دادرسی خصوصی خصومت خود را حل کنند و باید تا جایی که با قانون امره و نظم عمومی و مقررات داوری مغایرت نداشته باشد انعطاف لازم را مصروف داشت به نظر نگارنده تحلیل اول مناسبتر است زیرا بر همان مبنای شرط داوری یا توافق اولیه ، یا موافقتنامه داوری طرفین می توانند در خصوص این موضوع نیز توافق کنند و چنانچه توافقی بر این مبنا صورت نگرفته است به نظر میرسد طرفین این حق را برای خود قائل نشده اند شاید بیم ان داشته اند که بدین سبب بهانه لازم به طرف مقابل برای کارشکنی داده می شود و از این روی با چنین شرطی مخالفت دارند لکن انچه در رویه اتفاق میفتد چندان اتفاق نظر و رویه مسلمی درکار نیست .

تعیین داور به دادگاه یا شخص ثالث نیز محول نشده باشد

منظور این است که نصب داور را به شخص دیگری(ثالث) نسپرده باشید در غیراینصورت دادگاه صالح نمیتواند در این خصوص به شمار کمکی بکند (منظور از ثالث هر شخص حقیقی و حقوقی و یا یک دادگاه منتخب است که توضیح مفصل ان در مقاله دیگری ذکر گردیده است)روش معرفی و تعیین درخواست داور مطابق این ماده ، اظهارنامه تعیین گردیده و مهلت ان نیز ده روز مقرر شده است روش و مهلت نامبرده درصورت سکوت طرفین لازم الرعایه ست لکن چنانچه طرفین روش و مهلت دیگری را در شرط یا قرارداد داوری توافق کرده باشند توافق انها معتبر است و طبق توافق باید عمل نمود.

چنانچه خلاف توافق یا قانون عمل نمایند فرض کنید دراین خصوص سکوت کرده اند و توافقی ننموده اند یکی از طرفین اظهارنامه ای بابت معرفی و درخواست تعیین داور ارسال میکند لکن به طرف مقابل 7 روز مهلت می دهد این اظهارنامه چه وضعیتی خواهد داشت ؟

طرف مقابل در روز دهم پاسخ مناسب را با اظهارنامه ارسال میدارد

فرض دوم : طرف مقابل هیچ پاسخی نمیدهد

ایا می توان باتوجه به اینکه طرف اول،در اظهارنامه خود موعدقانونی ده روزه را در متن اظهارنامه خود رعایت نکرده است ان را کلا فاقد اعتبار دانست و باید مجددا با تعیین مهلت دقیق اظهارنامه را ارسال دارد ؟ و در این خصوص هیچ فرقی بین فروض یاد شده وجود ندارد ؟

به نظر ما سیاق ماده به گونه ای ست که اساسا تعیین مهلت را از زبان ارسال کننده اظهارنامه نشنیده گرفته است و فعل بکار برده شده در جمله بیانگر این امر است که طرف مقابل ده روز مهلت پاسخ دارد و درصورت عدم پاسخگویی حق قانونی اش را از دست خواهد داد البته این در فرضی ست که طرفین توافق دیگری نکرده باشند ، فلذا به نظر نگارنده در فرض اول که طرف مقابل در روز دهم پاسخ مناسب را با اظهارنامه ارسال میدارد هم از حق قانونی خود استفاده نموده و هم از تکلیف خود ؛ و داوری ازین حیث خدشه ای وارد نمی شود و در فرض دوم که مخاطب پاسخی نداده حق خود را ازدست داده است به عبارتی در هیچ یک از دو فرض یاد شده اساس داوری به این علت که اظهارکننده در اظهارنامه مهلت غیرقانونی را به طرف مقابل اعلام نموده مورد خدشه قرار نمیدهد.عدم همکاری طرفین در تعیین داور طرفین مجاز هستند که توافق کنند داور اختصاصی هرکدام از انها بایکدیگر یک سرداور تعیین کنند و یا اینکه مرحله به مرحله شرط کنند بدین نحو که ابتدا اگر طرفین در مهلت مشخصی نتوانستند سرداور تعیین کنند داوران اختصاصی می توانند سرداور را انتخاب کنند دراین صورت اگر دراین مرحله هم موفقیت حاصل نشد می توانند انتخاب سرداور را از دادگاه تقاضا کنند .عدم همکاری طرفین در تعیین داور

در زمان تنظیم ارسال اظهارنامه

به شخص داور باید دقت نمود که مخاطب با چه عنوانی یاد میشود چه اینکه مثلا اگر شخص حقیقی به نام الف – ب مدنظر است و وی عضو هیئت مدیره  شرکت ج می باشد در ارسال اظهارنامه به داور وی با عنوان عضو هیئت مدیره شرکت ج مورد خطاب قرار گرفته است نه اقای الف – ب ممکن است این تحلیل پیش بیاید درخواست مطابق توافق به شخص حقیقی صورت نگرفته است و از طرف دیگر این تحلیل نیز وجود دارد که توصیف نامبرده به عنوان عضو هیئت مدیره  شرکت ج ، صرف نظر ازاینکه وی واقعا واجد این وصف است یا خیر ، سبب تغییر ماهیت داوری از شخص حقیقی به حقوقی نمیشود ..

فلذا با توجه به عدم انسجام در رویه قضایی تا جایی که ممکن است موارد شبهه و تردید را در روند داوری دور کنید.

با تمام اوصاف فوق داوری امری تخصصی ست و به شما پیشنهاد میشود در این خصوص برای سالم نگه داشتن روند داوری و مصون ماندن از ابطال رای حتما با وکیل تخصصی دعاوی داوری مشورت کنید

دفتر وکالت حسین ادیب اماده ارائه مشاوره به شما می باشدعدم همکاری طرفین در تعیین داور