انتخاب داوران در داوری تجاری بین المللی
یکی از مراحل حیاتی در فرآیند داوری است که میتواند تأثیر مهمی بر روند و نتیجهٔ داوری داشته باشد. این روشها میتوانند به شکلهای مختلفی صورت گیرد و بسته به شرایط مربوطه و توافقات طرفین، انتخاب میشوند. در ادامه به بررسی برخی از مهمترین روشهای انتخاب داوران در داوری تجاری بین المللی پرداخته میشود.
یکی از روشهای معمول :
برای انتخاب داوران، انتخاب مستقیم توسط طرفین است. در این روش، هر یک از طرفین حق انتخاب یک داور یا حتی بیشتر از یک داور را دارند. پس از انتخاب داوران توسط طرفین، ممکن است نیاز به توافق در خصوص انتخاب سر داور احساس شود از روش های موجود انتخاب توافقی طرفین بر سر سرداور و یا واگذار کردن انتخاب سرداور به داوران طرفین است . روش دیگری که در انتخاب داوران مورد استفاده قرار میگیرد، انتخاب توسط سازمانها و موسسات داوری است. بسیاری از سازمانها و موسسات داوری دارای لیستهایی از داوران با تجربه و تخصص در زمینههای مختلف هستند که طرفین میتوانند از این لیستها برای انتخاب داوران خود استفاده کنند. این روش به طرفین امکان میدهد تا با توجه به نیازهای خاص خود، داورانی را انتخاب کنند که تخصص لازم را در زمینه مورد نظر دارند. بسیاری از سازمان های داوری برای اینکه داور مورد نظر دارای استقلال و بی طرفی باشد فرم افشاگری از داوران دریافت و لیست را در اختیار طرفین قرار میدهند تا اگر موجبات جرح وجود دارد طرفین به آن اگاه باشند و بتوانند تصمیم گیری کنند .
روش دیگری :
برای انتخاب داوران در داوری تجاری مورد استفاده قرار میگیرد، توافق بر سر روش انتخاب داوران است. طرفین میتوانند در توافقنامه داوری خود، روش خاصی را برای انتخاب داوران مشخص کنند. این روش ممکن است شامل مواردی مانند تعیین یک موسسه داوری برای انتخاب داوران یا تعیین مراحل خاصی برای انتخاب داوران با شخص ثالث دیگری باشد که به آن مقام ناصب می گویند . همچنین، در برخی موارد، طرفین ممکن است به انتخاب داوران توسط دادگاه اقدام کنند. در این صورت، دادگاه میتواند داوران را انتخاب کند و آنها را به انجام داوری تجاری بپردازد. این روش ممکن است در مواردی که طرفین نتوانستهاند به توافق در مورد انتخاب داوران برسند، مورد استفاده قرار گیرد. یکی از روشهای جالب برای انتخاب داوران، انتخاب توسط مرکز داوری است. برخی از مراکز داوری دارای فهرستهایی از داوران با تجربه و تخصص در زمینههای مختلف هستند که طرفین میتوانند از این فهرستها برای انتخاب داوران خود استفاده کنند. این روش به طرفین امکان میدهد تا با توجه به نیازهای خاص خود داورانی را انتخاب کنند که توانایی حل اختلاف را دارند.
در نتیجه :
روشهای انتخاب داوران در داوری تجاری میتوانند بسیار متنوع باشند و بسته به شرایط و توافقات مربوطه میتوانند متفاوت باشند. انتخاب روش مناسب برای انتخاب داوران میتواند در ایجاد یک فرآیند داوری مؤثر و به دلخواه موثر باشد. در قانون داوری تجاری بین المللی ایران درخصوص انتخاب هیئت داوری ، هریک از طرفین می توانند داور خود را انتخاب کنند و داوران منتخب سرداور را تعیین خواهند کرد چنانچه یکی از طرفین ظرف سی روز از تاریخ شروع داوری ، داور خود را تعیین و قبول وی را تحصیل نکند یا اگر داوران منتخب نتوانند ظرف سی روز از تاریخ انتخاب در مورد سرداور توافق و قبولی وی را تحصیل نمایند بنا به تقاضای یکی از طرفین حسب مورد تعیین داور طرف متنع یا سردارو طبق مقررات ماده 6 صورت خواهد گرفت مطابق ماده 11 چنانچه مقرر باشد به سازمان داوری مراجعه کرده باشند سازمان این امر را عهده دار است و اگر داوری موردی ست باید به دادگاه مرکز استان مراجعه کنند همچنین اگر در موافقتنامه داوری مقرر شده باشد که شخص خاصی داوری طرفین را برعهده بگیرد ولی داور نخواهد یا نتواند رسیدگی کند موافقتنامه داوری ملغی اثر است مگر اینکه بنحو دیگری تراضی کنند
