مفهوم مزایا و معایب داوری
تعریف داوری :
داوری در اصطلاح حقوقی به معنای دادرسی خصوصی ست درواقع طرفین اختلاف یا نزاع جهت حل اختلاف خویش توافق کردند که به جای مراجعه به دادگاه و مرجع قضایی به داوری مراجعه کنند و نظر داور را مانند دادگاه لازم الاجرا بدانند لکن محدود توافق طرفین در ارجاع اختلاف به داوری با برخی ممنوعیتها مواجه ست موضوعاتی که به موجب قانون ممنوعیت ان تصریح شده و همچنین موضوعاتی که با نظم عمومی و قوانین امره مغایرت دارد امکان ارجاع به داوری ندارند که در مقاله ی دیگری مفصل به ان پرداخته شده است نکته ای که نباید غلفت شود امکان ارجاع اختلافی ست که در اینده محتمل است درواقع لازم نیستکه اختلاف حادث شده باشد تا به داوری مراحعه کرد بلکه طرفین می توانند در زمان تنظیم قرار داد اصلی ، شرط کنند که اگر دراینده اختلافی حادث شد به داور مراجعه کنند در قانون ایران حتی این امکان وجود دارد که طرفین پس از مراجعه به دادگاه و تا قبل از رای نهایی اختلاف خود را به داوری موکول کنند .
نکته ای که نباید از نظر دور بماند این است که طبق ماده 454 قانون ایین دادرسی مدنی کسانی میتوانند به داوری رجوع کنند که اهلیت اقامه دعوی داشته باشند
مزایا و معایب ارجاع به داوری
داوری نیز مانند هرنهاد دیگری رنگی خاکستری دارد بعبارتی هم میتوان معایبی برایش برشمرد و هم مزایایی …
مزایای داوری و معایبش دقیقا روی لبه تیغ قرار دارند ! اگر بخواهیم از دنیای واقع سخن بگوییم و از تئوریات درگذریم دقیقا به این بستگی دارد که چطور قرارداد داوری را تنظیم کنیم شخص داور را چطور انتخاب کنیم چطور با داور همکاری کنیم داور چطور جریان دادرسی را اجرا کند چطور رای صادر کند و چگونه ان را ابلاغ کند .
حال مواردی که میتواند درعین مزیت ، عیب محسوب شود به قرار ذیل توضیح میدهیم :
1-کاهش هزینه های مادی و معنوی ؛ چنانچه طرفین و داور مراحل را صحیح طی کرده باشید رای داوری از ابطال و تعرض در دادکاه مصون میماند و به مرحله اجرا خواهد رسید لکن فرض کنید
شرط داوری یا موافقتنامه داوری به گونه ای ناصحیح تنظیم شده یا داوران در نحوه برگزاری جلسات و یا ابلاغ قصوری داشته اند و پس از صدور رای داوری ، متعاقب درخواست ابطال ، دادگاه اصلا شرط مذکور را داوری ندانسته و ان را نوعی ساش تلقی کرده و یا به جهت عدم رعایت اصل تناظر یا عدم ابلاغ صحیح رای صادره را باطل نماد و پس از گذران زمان و هزینه زیاد طرفین مجدد باید از نو به نحو دیگر اغاز کنند این درحالی ست که اگر طرفین تمام موارد را رعایت کرده باشند و شخص داور، شخصی حقوقی و متخصص در این امر باشد با صدور رایی صحیح و بی نقص شخص محکوم له را با کمترین زمان و هزینه به مطلوب و اجرا می رساند.
مزایا و معایب ارجاع به داوری
داوری نیز مانند هرنهاد دیگری رنگی خاکستری دارد بعبارتی هم میتوان معایبی برایش برشمرد و هم مزایایی …
مزایای داوری و معایبش دقیقا روی لبه تیغ قرار دارند ! اگر بخواهیم از دنیای واقع سخن بگوییم و از تئوریات درگذریم دقیقا به این بستگی دارد که چطور قرارداد داوری را تنظیم کنیم شخص داور را چطور انتخاب کنیم چطور با داور همکاری کنیم داور چطور جریان دادرسی را اجرا کند چطور رای صادر کند و چگونه ان را ابلاغ کند . حال مواردی که میتواند درعین مزیت ، عیب محسوب شود به قرار ذیل توضیح میدهیم :
1-کاهش هزینه های مادی و معنوی
چنانچه طرفین و داور مراحل را صحیح طی کرده باشید رای داوری از ابطال و تعرض در دادکاه مصون میماند و به مرحله اجرا خواهد رسید لکن فرض کنید شرط داوری یا موافقتنامه داوری به گونه ای ناصحیح تنظیم شده یا داوران در نحوه برگزاری جلسات و یا ابلاغ قصوری داشته اند و پس از صدور رای داوری ، متعاقب درخواست ابطال ، دادگاه اصلا شرط مذکور را داوری ندانسته و ان را نوعی ساش تلقی کرده و یا به جهت عدم رعایت اصل تناظر یا عدم ابلاغ صحیح رای صادره را باطل نماد و پس از گذران زمان و هزینه زیاد طرفین مجدد باید از نو به نحو دیگر اغاز کنند این درحالی ست که اگر طرفین تمام موارد را رعایت کرده باشند و شخص داور، شخصی حقوقی و متخصص در این امر باشد با صدور رایی صحیح و بی نقص شخص محکوم له را با کمترین زمان و هزینه به مطلوب و اجرا می رساند.
2-فضای دوستانه و دور از تنش
غالبا داوران باید محفلی دوستانه فراهم کنند و فضای حاکم بر داوری مانند دادگاه نباشد از اساس یکی از فلسفه های طرح داوری و جایگزینی داور به جای دادگاه این بود که خشونت و تنش میان مردم کاسته شود حال فرض کنید شخصی که بعنوان داور انتخاب شده به تنها چیزی که فکر میکند حق الزحمه داوری ست و فقط میخواهد سریعا رفع تکلیف کند و تمام ! اخلاق تندی دارد و حوصله و صبر در معاشرت ندارد مسلما در چنین فرضی طرفین گویی اگر دادگاه میرفتند با فضایی دوستانه تر روبرو می شدند اینجاست که میتوانید در خصوص انتخاب داور مناسب در خصوص اختلاف یا نزاع خود از وکیل تخصصی دعاوی داوری مشاوره بگیرید .
3-حذف تشریفات ایین دادرسی مدنی
؛ مطابق قانون ، داور لازم نیست تشریفات ایین دادرسی مدنی را رعایت کند ولی باید اصول را رعایت کند مانند اصل تناظر ، حال فرض کنید داوری به جهت عدم دانش عمیق به صرف اینکه شنیده است داوری تابعان تشریفات سخت دادرسی مدنی نیست حتی برخی اصول دادرسی را هم رعایت نکند زیراکه درک تخصصی از تفاوت اصول و تشریفات ندارد و حتی ممکن است به وجود اصول نیز اگاه نباشد پس از مدتی رای صادر میکند
و با تقاضای ابطال محکوم علیه مواجه میشود و دادگاه به دلیل عدم رعایت اصول دادرسی ، رای داوری را باطل می کند دراین وضعیت به جای اینکه حذف تشریفات ایین دادرسی مدنی یک حسن محسوب شود به عیبی بزرگ با هزینه های مادی و معنوی بالا تبدیل خواهد شد .
4-حسن دیگر داوری ،
دادرسی خصوصی ست درواقع شما میتوانید در چهارچوب قانونی بر از مقررات حاکم بر رسیدگی را خودتان انتخاب کنید مثلا تعیین کنید که ابلاغ با چه شیوه ای باشد یا مثلا داور باید حداقل 20 روز قبل از نوبت جلسه ، وقت جلسه را به طرفین ابلاغ کند یا مثلا مدت داوری 6 ماه باشد و خیالتان راحت باشد که مدت داوری نهایتا تا چه زمانی صادر خواهد شد نکات قوتی که در دادگاه ها هرگز در اختیار شما نیست و شما نهایتا با توافق طرف مقابل بتوانید یک جلسه دعوی را به نوبت دیگری تجدید کنید همین نقطه قوت اگر غلط استفاده شود تبدیل به فاجعه خواهد شد به عنوان مثال فرض کنید راه ارتباطی جهت ارسال ابلاغ را صرفا تحویل حضوری تعیین کنید و در زمان صدور و ابلاغ رای ، طرف مقابل شما که محکوم شده از دریافت رای و امضای دریافت رای خودداری نماید شما دراین خصوص با چالش بزرگی روبرو خواهید شد
در پایان در مقام جمع بندی
بعنوان وکیل تخصصی دعاوی داوری به شما توصیه می شود حتما در زمان تنظیم شرط یا قرارداد داوری با اخذ فرصتی متعارف از طرف مقابل ، این امکان برای خود فراهم سازید تا با مراجعه نزد وکیل تخصصی دعاوی داوری ، شرط یا قرارداد داوری تان به نحوی تنظیم شود که تمامی موارد پیش گفته یک حسن برای شما در جریان داوری تلقی شود نه معایب ..بهترین زمان مراجعه زمانی ست تازه در حال تنظیم اولیه هستید و پای داور به میان نیامده باشد هرچه زودتر جهت مشاوره و تنظیم تخصصی به وکیل تخصصی مراجعه کنید میتوانید از فرصت داوری بیشترین بهره و منفعت را کسب نمایید .
