داوری داخلی

مراحل بعد از ابطال رای داوری

9

مراحل بعد از ابطال رای داوری

در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که بعد از ابطال رای داور چه اتفاقی می افتد و طرفین باید چه مراحلی را طی کنند ؟ قبل از ورود به این بحث خیلی مختصر فرایند داوری و دعوی ابطال رای داور را از نظر میگذرانیم طرفین در یک شرط داوری یا موافقتنامه داوری توافق می کنند که اختلافات خود را در خصوص قرارداد یا نزاع مشخصی به داوری ارجاع دهند پس از بروز اختلاف به داور انتخابی مراجعه و داور پس از قبول داوری ، جریان داوری را اغاز و پس از طی پروسه داوری به صدور رای داور اقدام نموده و رای داور را تسلیم طرفین می نماید . مسلما مانند رای قضایی از مراجع دادگستری یکی از طرفین محکوم علیه دو شخص دیگر محکوم له خواهد بود و غالبا شخص محکوم علیه قصد دارد اعتبار رای داوری را مخدوش نماید در نتیجه دعوی ابطال رای داور را مطرح می نماید و در مرجع قضایی مورد رَسیدگی قرار می دهد و این امکان وجود دارد مطابق مواد مقرر در باب هفتم که یکی از مواد منصوص آن در خصوص ابطال رای داوری ماده 489 می باشد رای داوری ابطال شود و در مرحله تجدیدنظر نیز حکم بدوی مبنی بر ابطال رای داور مورد پذیرش قرار بگیرد حالیه طرفین چه باید بکنند و چه وضعیتی حاکم است ؟

ماده489 رای داور را در موارد زیر باطل می داند :

مخالفت با قوانین موجد حق ، صدور رای خارج از موضوع داوری ، صدور رای خارج از حدود اختیارات ، صدور و تسلیم رای پس از انقضای مدت داوری ، مخالفت با اسناد رسمی ثبت شده در دفتر املاک ، صدور رای توسط داوران غیرمجاز ، بی اعتباری قرارداد رجوع به داوری مطابق ماده 490 هریک ازطرفین می تواند ظرف بیست روز بعد از ابلاغ تقاضای ابطال رای داور را بخواهد ، فرض بداریم در این مرحله دادگاه رای داور را به یکی از جهات مقرر باطل اعلام نمود و در مرحله تجدیدنظر نیز تایید گردید  در این مرحله رای داوری باطل شده و شخص داور نمیتواند مجددا به داوری اقدام کند حتی طرفین نمی توانند به شخص داور دیگری داوری را ارجاع دهند مگر اینکه مجدد توافق جدیدی در خصوص توافق مذکور بنماید . درواقع پس از ابطال رای داوری گویی از اول شرط داوری یا موافقتنامه یا قرارداد داوری نبوده و شخص داور وجود نداشته است ! پس اگر طرفین بخواهند مجدد اختلاف خود را به داوری ارجاع دهند بدون شک ملزم هستند توافق مجدد بر این مبنا بایکدیگر تنظیم و امضا بنمایند .

مخالفت با قوانین موجد حق ، صدور رای خارج از موضوع داوری ، صدور رای خارج از حدود اختیارات ، صدور و تسلیم رای پس از انقضای مدت داوری ، مخالفت با اسناد رسمی ثبت شده در دفتر املاک ، صدور رای توسط داوران غیرمجاز ، بی اعتباری قرارداد رجوع به داوری مطابق ماده 490 هریک ازطرفین می تواند ظرف بیست روز بعد از ابلاغ تقاضای ابطال رای داور را بخواهد ، فرض بداریم در این مرحله دادگاه رای داور را به یکی از جهات مقرر باطل اعلام نمود و در مرحله تجدیدنظر نیز تایید گردید  در این مرحله رای داوری باطل شده و شخص داور نمیتواند مجددا به داوری اقدام کند حتی طرفین نمی توانند به شخص داور دیگری داوری را ارجاع دهند مگر اینکه مجدد توافق جدیدی در خصوص توافق مذکور بنماید . درواقع پس از ابطال رای داوری گویی از اول شرط داوری یا موافقتنامه یا قرارداد داوری نبوده و شخص داور وجود نداشته است ! پس اگر طرفین بخواهند مجدد اختلاف خود را به داوری ارجاع دهند بدون شک ملزم هستند توافق مجدد بر این مبنا بایکدیگر تنظیم و امضا بنمایند .

غیرقابل-ارجاع-به-داوری-150x150-1
تعریف-داوری-150x150-1

درواقع اگر در  خصوص ارجاع مجدد

به داوری توافق نکنند دادگاه صالح به رسیدگی به اصل دعوی طرفین می باشد و طرفین می توانند با طرح دعوی اصلی خود در مرجع قضایی حل اختلاف خود را به قاضی بسپارند .دادگاه صالح مطابق قواعد عمومی دادگاهی ست که صلاحیت رسیدگی به آن را دارد و از آنجا که در قانون دادرسی مدنی مرجع صالح به رسیدگی به دعوی ابطال همان دادگاهی است که صالح به رسیدگی به اصل دعوی است بنابراین چناچه رای داوری در یک مرجع قضایی صالح باطل گردد همان مرجع قضایی صالح به رسیدگی به اصل دعوی خواهدبود هرچند معاونت ارجاع الزامی ندارد که رسیدگی به اصل دعوی را نیز به همان شعبه ارجاع دهد ولی شایسته است در متن دادخواست اصلی به این موضوع وسابقه پرونده دعوی ابطال رای داوری اشاره شود . نکته ای که دانستن آن ضروری می نماید توجه به سایر مواردی ست که به موجب آنها طرفین ملزم می شوند دعوی خود را در مرجع قضایی حل و فصل کنند مطابق ماده 474 قانون آئین دادرسی مدنی چنانچه ارجاع به داوری از طرف دادگاه باشد بدین توضیح که در دعوی مطروحه در جلسات رسیدگی ، طرفین توافق کنند که اختلاف خود را به داوری بسپارند دراین وضعیت درصورتی که داور در مدت قرارداد داوری یا مدتی که قانون معین کرده است نتواند رای بدهد و طرفین به داوری اشخاص دیگر تراضی نکرده باشند دادگاه به اصل دعوی وفق مقررات قانونی رسیدگی و رای صادر می نماید . مطابق ماده 486 از قانون یاد شده هرگاه طرفین ، رای داور را به اتفاق به طور کلی یا قسمتی ازآن را رد کنند ، آن رای در قسمت مردود ، بلااثر خواهد بود .