تفاوت شرط داوری و موافقتنامه داوری
زمانی که طرفین یک قراردادی را تنظیم می کنند در خصوص شیوه حل اختلاف با یکدیگر به گفتگو می نشینند گاهی با درج یک بند ضمن همان قرارداد اصلی توافق می کنند که حل اختلاف خود را به دادگاه بسپارند یا به داوی …همچنین ممکن است طی صورتجلسه جداگانه ای به طور مفصل به این موضوع بپردازند شرط داوری معمولا خیلی به اختصار تنظیم می شود و صرفا به این موضوع اشاره دارد که طرفین اختلاف خود را در خصوص این قرارداد به داوری ارجاع می دهند و نهایتا شخص داور یا روش انتخاب داور را انتخاب کنند اما در موافقتنامه وضعیت بسیار متفاوت است در موافقتنامه داوری جزییات بیشتری در این خصوص تشریح می شود اعم از اینکه موضوع داوری دقیقا چیست ، حیطه اختیارات داور چگونه است ؟ داور طی چه مدتی باید رسیدگی کند ؟ شخص داور یا داوران چه افرادی هستند یا پروسه انتخاب انها چگونه باید باشد ؟ همچنین مطابق قانون ایین دادرسی مدنی طرفین می توانند بسیاری از قواعد رسیدگی که با قوانین امره مغایرتی نداشته باشد تعیین کنند مثلا می توانند در خصوص مهلت ابلاغ و فرصت دفاع تعیین کنند که خوانده 10 روز فرصت ارسال دفاعیه دارد یا مثلا فرصت اعتراض به کارشناس را تعیین کنند درواقع می توانند تشریفات رسیدگی را تعیین کنند .. معمولا در شرط داوری به جهت اینکه صرفا یک بند ضمن یک قرارداد دیگر گنجانده شده مجالی برای این مهم باقی نمی ماند و طرفین چندان به این موضوعات توجهی ندارند ولی معمولا وقتی حرف از موافقتنامه به میان می اید لازم است جزییات بیشتری مدنظر و مورد توافق قرار بگیرد ..
البته باید مدنظر قرار دهید
در هر دو صورت چه در قالب یک شرط ضمن عقد باشد چه یک موافقتنامه مستقل داوری ، حتما از مشاوره وکیل متخصص استفاده کنید زیرا شرط داوری نیز تابع شرایطی است که عدم رعایت انها میتواند نتیجه ی از دست دادن هزینه ، زمان و نتیجه دعوی باشد به عنوان مثال شرط داوری باید به نحو الزام آوری نوشته شود و تردیدی از مفهوم اختیار استنباط نشود همچنین نباید انقدر کلی باشد که اجمال آن ، گنگی و ابهام ایجاد کند شرط داوری به جهت اختصارش و معمولا تنظیم آن در قالب یک یا نهایت دو ماده ضمن یک قرارداد دیگر احتمال گنگی ، اجمال و ابهام را بیشتر می کند و چه بسا مشکلاتی را در اینده در مسیر پیش روی طرفین قرار دهد فلذا لازم است حتی اگر قصد ندارید یک موافقتنامه مستقل تنظیم کنید لااقل شرط داوری خود را به نحوی تنظیم کنید که از اختصاری معقول بهره مند باشد و انچه را ضروری است در پیام خود به طرفین ، داور و رئیس دادگاه شفاف منتقل نماید .
اهمیت این موضوع در دو مقطع نمایان می شود مقطع اول زمانی است که داور قصد رسیدگی دارد چنانچه با یک موافقتنامه صحیح و کامل که توسط یک وکیل متخصص تنظیم شده باشد روبرو باشد کار ساده تری پیش روی دارد و اگر صرفا با یک شرط داوری مواجه باشد بستگی به شفافیت یا ابهام آن شرط داوری ممکن است دچار چالش در قبول داوری و تصمیم گیری و رسیدگی شود مقطع دوم زمانی است که داور رای خود را صادر می کند در این زمان شخص متضرر از رای داوری با قصد ابطال رای داور ، دعوی خود را در دادگاه صالح مطرح می نماید دادگاه انچه بدوا می نگرد شرط یا موافقتنامه داوری است و براساس ان تصمیم گیری و رسیدگی می کند زیرا باید رفتار و تشریفات رسیدگی ، نحوه رسیدگی ، موضوع اختلاف و اختیارات داور را مطابق شرط یا موافقتنامه داوری و قانون کنترل نماید .. بدیهی است که هرگونه اجمال و ابهام در تفسیر شرط یا موافقتنامه داوری می تواند منجر به پایمال شدن حق کسی شود که رای به سود او از داوری اخذ شده چه انکه حقیقتا هم حق با او باشد ولی به جهت عدم رعایت مقررات توافق شده که ناشی از ابهام و گنگی شرط یا موافقتنامه داوری حاصل شده ارمغان ابطال را برای وی حاصل نماید . در نهایت در تفاوت شرط داوری و موافقتنامه داوری باید گفت در شرط داوری معمولا تابع یک عقد اصلی نوشته می شود و مختصر است و غالبا در چنین مواردی هرگونه بی اعتباری قرارداد اصلی شرط داوری را مورد خدشه قرار می دهد و رویه قضایی در این خصوص به سمت زوال شرط داوری بیشتر تمایل دارد اما در خصوص موافقتنامه که در صورتجلسه مسستقلی تنظیم می شود اگر از ادبیات حقوقی مناسبی استفاده شود با محدودیتهای قضایی کمتری مواجه خواهد شد و رویه قضایی در خصوص چنین موافقتنامه هایی تمایل بیشتری دارد تا رای داوری برخاسته از یک موافقتنامه داوری جامع و صحیح و مستقل را در زمان بی اعتباری قرارداد اصلی به رسمیت بشناسد ..در نهایت توصیه میشود اگر قرارداد شما اهمیت مالی بالایی دارد حتما تحت نظر یک متخصص به تنظیم یک موافقتنامه جامع و صحیح اقدام نمایید و به درج یک شرط داوری ساده ضمن قرارداد اکتفا نکنید .
